LUKS I LUMEN - PODSTAWOWE JEDNOSTKI OŚWIETLENIA
W świecie oświetlenia bez wątpienia królują luksy i kumeny. Te dwie jednostki to podstawowe pomiary, które stanowią klucz do zrozumienia intensywności i jasności światła. Luks mierzy ilość światła padającego na powierzchnię, określając jej jasność i pomagając nam stworzyć odpowiednią atmosferę w domowych zaciszach. Po drugiej zaś stronie barykady, lumen mierzy całkowitą ilość światła emitowanego przez dane źródło. Jednostki łączy wiele aspektów, ale ten priorytetowy pozwala nam podejmować decyzję dotyczące wyboru oświetlenia. W jaki sposób luksy i lumeny oświetlają nasze codzienne życie?
Co to luks i lumen?
Lumen (oznaczany symbolem lm) określa ilość światła emitowanego przez źródło światła w danym kierunku. Im większa liczba lumenów, tym światło jest jaśniejsze. Aby łatwiej to zobrazować, przytoczmy parę przykładów:
- Standardowa żarówka 60W jest w stanie emitować ok. 800-900 lumenów.
- Energooszczędna żarówka LED o mocy 10W jest w stanie emitować ok. 800-1000 lumenów.
- Reflektory stadionowe mogą emitować nawet kilkaset tysięcy lumenów.
Luks (oznaczany symbolem lx) jest jednostką miary natężenia oświetlenia na powierzchni, czyli upraszczając ilością światła padającego na daną powierzchnię. Jeden luks odpowiada jednemu lumenowi na metr kwadratowy. Podobnie jak w przypadku lumenów, posłużmy się przykładami:
- Jasność naturalnego światła słonecznego w bezchmurny dzień może wynosić ok. 10000 lumenów.
- Aby wygodnie pracowało się w biurze, potrzeba ok. 500-1000 luksów.
- Kliniki, laboratoria bądź szpitale wymagają natężenia oświetlenia rzędu nawet 2000-5000 luksów.
Jak mierzyć luksy i lumeny?
Aby zmierzyć natężenie oświetlenia za pomocą luksów i lumenów, potrzebujemy odpowiednich narzędzi pomiarowych. Do pomiaru lumenów używamy fotometru. Fotometr jest urządzeniem, który pozwala na pomiar ilości światła emitowanego przez źródło w danym kierunku. Podczas pomiaru fotometr umieszczamy w określonej odległości od źródła światła i mierzymy ilość światła, która dociera do fotometru. Wynikiem jest wartość wyrażona w lumenach, która określa strumień świetlny źródła.
Do pomiaru luksów używamy luksomierza, który mierzy ilość światła padającego na metr kwadratowy powierzchni. Podczas pomiaru luksomierz umieszczamy na powierzchni, na której chcemy zmierzyć natężenie oświetlenia. Następnie odczytujemy wartość wyrażoną w luksach. Wynik ten określa natężenie oświetlenia w danym miejscu.
W jaki sposób luksy i lumeny oświetlają nasze życie?
Luksy i lumeny to parametry, które są istotne w projektowaniu oświetlenia i ocenie efektywności energetycznej. Mierzenie natężenia oświetlenia pozwala określić odpowiedni poziom jasności w danym pomieszczeniu lub konkretnej powierzchni użytkowej. W przypadku oświetlenia dekoracyjnego, takiego jak podświetlanie wystaw artystycznych, ilość luksów pomaga w tworzeniu odpowiedniego nastroju. Ponadto pomiar luksów pomaga w precyzyjnym dostosowaniu oświetlenia, aby unikać niepożądanych efektów, takich jak odblaski czy nagromadzenie światła w postaci pojedynczych punkcików.
Pomiar strumienia świetlnego, wyrażonego w lumenach, pozwala określić ile światła jest emitowane przez źródło w porównaniu do ilości zużywanej energii. Wyższa wartość lumenów na wat mocy (lm/W) oznacza, że źródło światła jest bardziej energooszczędne. Jest to więc kluczowy czynnik w kontekście cięcia kosztów energii.
Obecnie wiele krajów ustanawia normy i regulacje dotyczące minimalnej wydajności energetycznej źródeł światła LED. Ilość lumenów często jest kryterium wykorzystywanym do oceny, czy dane produkty spełniają te normy.
Polski